Birol BOZKURT
Hisse senedi ve kripto paradan elde edilen kazançlara vergi geleceğine yönelik tartışmalar piyasaları karıştırdı. Vergi haberinin fısıltısı bile yetti. Güne yüzde 0,37 yükselişle 10.403 puandan başlayan Borsa İstanbul, gün içinde bir indi bir çıktı. Gün boyunca negatif seyreden BIST 100 Endeksi, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in kazanca vergi getirilmeyeceğine yönelik açıklamalarıyla yeniden artıya geçti.
Ancak kapanışa doğru yeniden düşüşe geçen endeks günü yüzde 0,13 düşüşle 10 bin 350 puandan tamamladı. Uzmanlar geçmiş dönem kazançların vergilendirilmesinin söz konusu olamayacağını söylerken, yeni dönemde elde edilecek kazançların vergilendirilmesi yönünde bir adım atılması halinde bu durumun piyasaları negatif etkileyeceği görüşünde.
Hali hazırdaki düzenlemeyle Borsa İstanbul’da yapılan hisse senedi işlemleri için vergilendirme “Geçici 67.madde” kapsamında stopaj yoluyla, işlem anında işleme aracılık eden aracı kurum tarafından kesilerek sizin adınıza beyan edilir. Stopaj nihai vergi olup, bu işlemler ayrıca beyana tabi değildir. Yani alım-satım kazançların için vergi ödemeye gerek yok.
Aracı kurumların hisseleri çakıldı
Kripto varlıklardan elde edilen gelirler ve borsada yapılan işlemlerden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik yeni adımlar atılacağı iddialarının sektöre zarar vereceğini söyleyen sektör temsilcileri, yatırımcı sayısını artırarak sermaye piyasalarının derinleşmesini sağlanmaya çalışıldığı böyle bir dönemde olası bir vergilendirmenin bu amacı zedeleyeceği görüşünde.
Bu açıklamalar sermaye piyasalarına adeta bomba etkisi yarattı. Borsada aracı kurumlar endeksi yüzde 5’ten fazla değer kaybederken, işlem hacminin düşeceği korkusu ile işlem başı gelir oranı yüksek olan birçok aracı kurumun hissesinin yüzde 10 değer kaybetmesine yol açtı. 2006’da yapılan düzenlemeyle hisse senedi işlemlerinden elde edilen gelire stopaj getirilmişti.
Ancak yabancılardan alınmayan bu stopajın yerli yatırımcılardan alınması uygulamasının Anayasa Mahkemesi’ne taşınması sonrası bu oran 2008 yılında geçici bir madde ile sıfırlandı. Bu geçici madde süresi bittiğinde her seferinde yeniden uzatılıyor. Yapılacak düzenleme ile bu geçici maddenin uzatılması uygulamasına son verilebileceği konuşuluyor.
“Kripto ve hissede kazanca dayalı vergi öngörmüyoruz”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek kripto ve hissede vergi çalışmalarına ilişkin açıklama yaptı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kripto varlıklar ve hisse senedinde kazanca dayalı vergilendirme öngörmediklerini söyledi.
“Çok sınırlı bir işlem vergisi gündemimizde” dedi. Şimşek ayrıca “Hedefimiz vergide adalet ve etkinliği sağlamak vergilendirilmemiş hiçbir alan bırakmamaktır. Bu çerçevede üzerinde çalıştığımız vergi paketiyle ilgili bu aşamada söyleyeceğimiz tek şey; kripto varlıklar ve hisse senedinde kazanca dayalı bir vergi öngörmüyoruz” diye konuştu.
Ata Yatırım Araştırma GMY Cemal Demirtaş: Alım satım üzerinden vergilendirme ağır basıyor
Açıkçası nasıl bir vergi getirileceği konusunda net bir açıklama yok. Yapılan yorumların çoğu da söylentiler üzerinden yapılan yorumlar ötesine gidemiyor. Daha önce belirtilen vergi reformu içerisinde daha öncelikli vergi değişiklikleri olabileceğini düşünüyoruz. Hisse senedi tarafında ise daha ziyade alım satım üzerinden bir vergi uygulaması gelebilir söylentileri ağır basıyor. Önümüzdeki günlerde Hazine Ve Maliye Bakanı Şimşek’in yapacağı açıklamalardan sonra daha ayağı yere basan bir yorum yapabileceğimizi düşünüyoruz.
Marbaş Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru: Yatırımcıyı kaçıracak oranda olmaz
Borsaya vergi gelebilir, ancak fiyatlamaları bozacak yatırımcı kaçıracak düzeyde bir vergi gelmez. Ekonomi yönetimi rasyonel, insanlar dolarize olmasın tasarruflarını TL cinsinden değerlendirsin; faizler yüksek, şirketler halka arz yoluyla finansmana erişsin derken tam tersi bir adım gelmez. Bu arada borsada vergi yok değil bugün itibariyle; temettü gelirlerinde, yatırım fonlarında, MKYO hisse gelirlerinde, kaldıraçlı işlemlerde %10 stopaj uygulanıyor. Benim öngörüm olsa dahi %5’i geçmeyecektir.
A1 Capital Genel Müdür Yardımcısı Üzeyir Doğan: Vergi gelmesi piyasada olumsuz algılanacaktır
Son günlerde sermaye piyasası araçları ile yeni düzenlemelerin geldiği kripto piyasası üzerine yeni vergilerin geleceği konuşulmaya başlandı ancak bu vergilerin buradan elde edilecek kar üzerinden mi yoksa işlem üzerinden mi alınacağı henüz netleşmedi.
Bilindiği üzere 2008 yılının son aylarına kadar yurtiçi yatırımcılar sermaye piyasası araçlarından elde ettikleri karlardan %10 stopaj kesiliyordu. Yabancı yatırımcı içinse bu oran sıfırdı. 2008 sonlarında yerli yatırımcı üzerindeki bu negatif ayrımcılık son buldu ve stopaj oranı burası için de sıfırlandı. Bununla birlikte hisse senedine yatırım yapan fonlar tarafında da (%80 üzerinde hisse bulundurmak kaydıyla) stopaj oranı sıfırlandı Daha düşük oranda hisse tutan fonlarda ise vadeye bağlı bu ayrıcalık korundu.
Bu ürünlere yeniden bir stopaj gelmesi ya da işlem başına/işlem hacmine bağlı yeni bir vergi gelmesi ilk anda olumsuz algılanacaktır. Sonrasını ise tablo netleştikten sonra yorumlamak daha doğru olur. Yakın zamanda foreks piyasası düzenlemeye tabi tutulduktan sonra gelen vergi düzenlemesi, sektörün bu kanadını neredeyse bitirme noktasına getirdi. Elbette ekonomi yönetiminin ve siyasetin sermeye piyasalarına bakış açısı ile o günkü foreks piyasalarına bakış açısı arasında çok büyük farklıklar var. İstanbul’un finans merkezi olması vizyonunu göz önünde bulundurduğumuzda 40 düşünülüp bir adım atılacaktır.
Bu nedenle foreks düzenlemesi gibi katı bir durum ortaya çıkmayacaktır ve gereken hassasiyet gösterilecektir. Buna karşın bu konuların uluorta tartışılmaya başlanmış olması net bir tablo ortaya çıkana kadar piyasaların üzerinde baskı oluşturacaktır. Bu nedenle alınacak kararın içeriğine gösterilen özenin zamanlama konusunda da gösterilmesi şart.
