Eski ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ABD Lideri Donald Trump’ın damadı ve Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Jared Kushner’i, devletin resmi kurumlarının bilgisi ve onayı dışında kendi başına diplomatik teşebbüslerde bulunmakla suçladı.
Trump idaresinde Şubat 2017-Mart 2018’de Dışişleri Bakanlığı misyonunu yürüten Tillerson’un, vazife devrindeki faaliyetlerine ait 1 Mayıs’ta ABD Temsilciler Meclisi Dış İlgiler Komitesine verdiği kapalı tabirin metni yayımlandı.
Tillerson sözünde, Trump’ın damadı ve Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Kushner’in Dışişleri Bakanlığına müracaattan yaptığı kimi özel görüşmelere ait ayrıntılara yer verdi.
Meksika Dışişleri Bakanı’yla özel yemek
Görev yaptığı sırada Kushner’i, Washington’da bir restoranda Meksika Dışişleri Bakanı Luis Videgaray ile yemek yerken gördüğünü anlatan Tillerson, Kushner’in muhatabıyla yaptığı görüşmeden kendisinin ve bakanlığının haberi olmadığını söz etti.
Tillerson, Meksikalı yetkilinin kendisini görünce “yüzünün renginin attığını” aktararak, “Yanlarına yaklaşıp şöyle dedim: İşinizi bölmek istememem. Sonra bakana dönüp, ‘Bir dahaki sefere kente uğradığında beni orta.’ dedim. Mevzu orada kapandı.” diye konuştu.
“Unvanı daha yeni öğrendim”
Kushner’in Beyaz Saray danışmanı olmasının “emsalsiz bir durum” olduğuna dikkati çeken Tillerson, “Kimse ne iş yaptığını tanımlayamıyordu. Ben unvanın ne olduğunu daha yeni öğrendim.” tabirlerini kullandı.
Veliaht Prens Selman ile özel ilişkiler
Tillerson sözünde, Kushner’in resmi diplomatik teamüller dışında yabancı ülke başkanları ve yetkilileriyle şahsî bağlarına dair öteki örnekleri de lisana getirdi.
Kushner’in Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile sık buluştuğunu tabir eden Tillerson, bir kezinde Kushner’in kendisine “iki ülke ortasındaki bağlantılar için yol haritası” olacak bir belgeyi görüşmek üzere Suudi Arabistan’dan bir yetkiliyle görüşmesi için ricada bulunduğunu aktardı.
Tillerson, Kushner’in dış seyahatlerinin de bakanlıkta kaygı konusu olduğunu kaydederek, çünkü Kushner’in özel ziyaretlerinde gittiği ülkedeki ABD büyükelçiliklerini ve öteki diplomatik misyonları bilgilendirme gereği duymadığını söyledi. Tillerson bu mevzudaki tasaları Kushner’e aktardığını fakat rastgele bir sonuç alamadığını ekledi.
Katar’a ambargoya o yemekte mi karar verildi?
Komite üyelerinden biri Tillerson’a Kushner’in o sırada Trump’ın danışmanlığını yürüten Steve Bannon ile birlikte Suudi Arabistan Veliaht Prensi Bin Selman ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayid ile Mayıs 2017’de bir ortaya geldiği ve yemekte Körfez ülkelerinin Katar’a ambargo uygulamasına karar verildiğine dair tezleri sordu.
Böyle bir yemekten haberi olmadığını tabir eden Tillerson, şayet haberi olsaydı buna çok öfkeleneceğini, çünkü kendisinin ve bakanlığının, o tarihten birkaç hafta sonra uygulanan ambargoya “hazırlıksız yakalandığını” belirtti.
Tillerson’ın lisana getirdiği tezler, o periyotta Dışişleri Bakanlığı’nın Beyaz Saray’ın dış siyasetteki karar süreçlerinden dışlandığı ve birçok sıkıntıda karanlıkta bırakıldığına dair tartışmaları dayanaklar nitelikte olması dikkati çekti.
Öte yandan Beyaz Saray Sözcüsü Hogan Gidley, Tillerson’un sözünde geçen savlarla ilgili yaptığı açıklamada, “Buradaki kıssalar büsbütün yanlış ve tarihi yine yazmaya yönelik ucuz bir teşebbüs. Ambargoya karar verildiği sav edilen kelam konusu yemek buluşması hiçbir vakit yaşanmamıştır. Ne Jared’ın ne de diğer bir Beyaz Saray yetkilisinin ambargo kararında dahli olmamıştır.” dedi.
Kushner’in tüm dış temaslarında Ulusal Güvenlik Kurulu ve Dışişleri Bakanlığı protokollerine uygun hareket ettiğini söz eden Gidley, “Beyaz Saray, o sırada Dışişleri Bakanı olan Bay Tillerson’un grubunu neyi neden yaptığına dair bilgi sahibi olduğunu varsaymaktadır.” diye konuştu.
ABD’li petrol devi Exxon Mobil’in eski Üst Yöneticisi olan Rex Tillerson, Trump’ın birinci kabinesinde 13 ay boyunca dışişleri bakanlığı vazifesini yürütmüştü.
Trump ile bilhassa Kuzey Kore ve Körfez ülkeleri siyasetlerinde sık sık çatışan Tillerson, Trump tarafından 13 Mart 2018’de vazifesinden alınmıştı.
Dışişleri Bakanlığının brifinglerini dikkate almadığı gerekçesiyle Trump hakkında, gıyabında “moron”, “taş üzere aptal” üzere tabirler kullandığı da argüman edilen Tillerson’ın yerine İran aksiliğiyle tanınan ve o tarihte CIA Yöneticiliği misyonunu yürüten Mike Pompeo getirilmişti.
Kaynak: AA
