Birol BOZKURT
Borsa İstanbul’da 2022 yılında yüzü gülen küçük yatırımcı yıl başından bu yana yaşanan düşüşle panik olmuş durumda. Pekala bu düşüşün asıl sebebi ne? Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) atılımları borsada yaşanan panik havasını dağıtmaya yetecek mi? Borsada tekrar yükseliş başlayacak mı?
SPK, 27-28 Aralık tarihinde yayımladığı iki yazı ile Para piyasası fonları ve kısa vadeli borçlanma araçları fonlarının portföylerinde yer alan zıt repo mukavelelerinin vade bitiminde tekrar portföye dahil edilmesine kısıtlama getirmişti.
Kararın uygulama tarihi birinci etapta 29 Aralık olarak belirlenirken, bölümden gelen talep sonrası bu tarih 30 Ocak 2023’e ötelenmişti. Son düzenleme ile bu mühlet 28 Nisan 2023’e uzatıldı.
Fonlar ne yapıyor?
Normal şartlarda fonlar portföyüne aldığı pay senedini repo ile verip, karşılığında para alıp, tıpkı süreci bir daha yapabiliyor. Hasebiyle zımni bir kaldıraç oluşuyor. Kelam konusu kısıtlama ile bu süreçlerin yapılma imkanı ortadan kaldırılmak istendi. Sert düşüşlerin sebebi ne? Yıl başından itibaren sert hareketlerin yaşandığı Borsa İstanbul’da düşüşün birinci sebebi olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimleri daha erken bir tarihte yapabiliriz açıklaması sonrası seçim takviminde yaşanan belirsizlik gösterilebilir.
Bu haberin düzeltme için bir mazeret olarak görülmesi ve açığa satış yapan algoritmik robotların devreye girmesiyle satışlar sürat kazandı. Ayrıyeten son devirde yüksek hacimli halka arzlara gösterilen ağır ilgi de düşüşlerde tesirli oldu. Analistlere nazaran, halka arzlardaki fırsatı kaçırmak istemeyen borsa yatırımcısı mevcut paylarını satması da düşüşe bir diğer neden olarak gösterildi. Son olarak konum kapatmaya çalışan fonların da satış dalgasına katılması ve küçük yatırımcının panik satışları borsada sert bir satış dalgasına sebep oldu. Dün de gün içinde yüzde 4’ten fazla yükseliş yaşayan Borsa endeksi tekrar yüzde 3’e yakın düşüşe geçti. Lakin öğlenden sonra gelen alımlarla tekrar müspet tarafa döndü. Gün boyunca dalga uzunluğu hayli arttı.
Fonlara getirilen kısıtlama kararının uzatılması ile birlikte borsada panik havası dağıldı. Uzmanlar kalıcı bir düzenleme yapılması gerektiği konusunda görüş birliğine sahip. Düşüş yaşanması için kıymetli bir münasebet olmadığını söyleyen uzmanlar, önümüzdeki süreçte bu düşüşlere karşılık olarak reaksiyon yükselişlerinin yaşanma mümkünlüğünün yüksek olduğunu yeniden de küçük yatırımcının kredili süreç yapmaması gerektiği konusunda uyarıyor.
İş Portföy Genel Müdür Yardımcısı Nilüfer Sezgin: Karşıt repo kararı piyasaya olumlu yansır
Pay senedi repo süreçlerin yapılmaya devam etmesiyle elindeki hisse senetlerini teminat göstererek bu piyasadan borçlanan fonlar ve kurumların fonlama bulması kolaylaşacaktır. Piyasa açısından bakıldığında, bu yolla likidite yaratan ve yatırıma dönüştüren aktörler aracılığıyla yatırım ortamı açısından destekleyici bir rolü olabilir. Bunun yanında bu süreçler DİBS teminat gösterilerek yapılan karşıt repo süreçlerinden daha yüksek getiri ile yapıldığı için bu süreci yapan para piyasası ve kısa vadeli fonların getirilerini olsa olumlu etkileyecektir.
Perform Portföy Fon Yöneticisi Altan Aydın: BIST 30 paylarında yükseliş bekliyorum
Kısıtlamanın tarihinin ötelenmesi aslında piyasa fiyatlaması açısından çok fazla bir tesir yaratmayacak, lakin en azından arbitraj fonlarının elini biraz daha rahatlatacak ki vade geçişlerinde daha rahat hareket edilebilsin. Bu sayede son 10 gündür önemli formda kuruyan likidite için de can simidi olabilecek. Aslında gereken bir düzeltme yaşandı. Bu düzeylerde 2023 ve hatta 2024 yılları için pay senetlerinin bilhassa BIST30 şirketlerinin uygun performans göstermesini bekliyoruz. Pay senetlerinin gecen yılki kadar olmasa da cazip buluyoruz.
