Avrupa’daki alışveriş merkezi pazarı 2018’de 2,6 milyon metrekarelik yeni arzla 168,1 milyon metrekareye ulaşırken, geçen yıl en yüksek arzın gerçekleştiği ülke 525 bin metrekareyle Türkiye oldu.
Cushman & Wakefield tarafından hazırlanan “Avrupa Alışveriş Merkezleri Geliştirme Raporu” başlıklı araştırmasının sonuçlarına nazaran, Avrupa’daki alışveriş merkezi pazarı 2018’de 168,1 milyon metrekareye ulaştı.
Geçen yıl AVM arzı 2017’ye nazaran yüzde 28 azalarak 2,6 milyon metrekareye gerilerken, perakende pazarına giren yeni arzda son 24 yılın en düşük pahası görüldü. Kelam konusu sayı, Orta Avrupa ve Doğu Avrupa’da birinci klâsik AVM’lerin açıldığı tarihler olan 1990’ların başında görülen kıymetler düzeyinde gerçekleşti.
AVM arzı Batı Avrupa’da yavaşlarken, yıllık tamamlanan AVM oranı yüzde 23 geriledi. Fransa, yüzde 28’lik gerilemeye karşın bu bölgede alışveriş merkezi üretimi alanında birinci sıradaki yerini korudu. Misal eğilim görülse de Almanya, Finlandiya ve İsveç’te nispeten güzelleşmiş sonuçlar kaydedildi. Orta ve Doğu Avrupa’da AVM geliştirme faaliyetlerinde yüzde 31’lik keskin bir düşüş görüldü.
Tüm bölge genelinde azalma görülürken, Türkiye, 2017’de bir milyon metrekare, 2018’de 0,5 milyon metrekare olmak üzere inşaat tamamlama konusunda en keskin düşüşü yaşadı. Bununla birlikte Türkiye, Rusya ve Polonya en faal ülkeler ortasında yer aldı ve Avrupa’daki toplam yeni arzın yaklaşık yüzde 50’sini oluşturdu. 2019-2020 yıllarında inşaat halinde yahut planlama basamağında olmak üzere geliştirme faaliyetlerinin toplamda 6,5 milyon metrekare olan arzın gelecek iki yıl boyunca sabit kalması bekleniyor.
“En yüksek arz Türkiye’de yaşandı”
Rapora nazaran, geçen yıl Avrupa’da 2,6 milyon metrekare AVM arzı gerçekleşirken, en yüksek arz konusunda başı 525 bin metrekareyle Türkiye çekti. Alışveriş merkezi inşasında kayda paha bir yükselme gözlenirken arz pahası 2017 yılının yaklaşık yüzde 50 altında kaldı.
Bu alanda Türkiye’yi 436 bin metrekareyle Rusya, 298 bin metrekareyle Polonya, 237 bin metrekareyle Fransa, 164 bin metrekareyle Finlandiya, 147 bin metrekareyle Birleşik Krallık, 141 bin metrekareyle Almanya, 104 bin metrekareyle İspanya, 99 bin metrekareyle Hollanda, 95 bin metrekareyle İtalya takip etti.
Batı Avrupa’da 1 Ocak prestijiyle toplam alışveriş merkezi arzı 109,7 milyon metrekareye yükselirken, 2019-2020 yılında toplamda 2,1 milyon metrekarelik yeni AVM merkezi alanının pazara girmesi bekleniyor. Batı Avrupa’da 2019-2020’de inşaat halindeki projeler açısından birinci 5’te yer alan kentler Paris, Helsinki, Madrid, Roma ve Lüksemburg olarak sıralandı.
Orta ve Doğu Avrupa’daki toplam alışveriş merkezi arzı ise 1 Ocak prestijiyle 58,4 milyon metrekareye ulaştı. Kelam konusu bölgede 1,5 milyon metrekarelik yeni alışveriş merkezi alanı pazara girdi.
Türkiye, yeni arzda 2019-2020 devrinde de lider
Raporda yer alan bilgilere nazaran, 2019-2020 periyodunda açılacak yeni AVM’lerde de liderliği Türkiye çekecek. Yeni alışveriş merkezi arzında Türkiye’de kelam konusu periyotta bir milyon 603 bin metrekare büyüklüğünde yeni AVM arzı gerçekleşecek. Ayrıyeten mevcut AVM’lere 7 bin metrekarelik ekleme yapılacak.
Söz konusu devirde yeni AVM arzında Türkiye’yi br milyon 549 bin metrekareyle Rusya, 368 bin metrekareyle Fransa, 303 bin metrekareyle Polonya, 290 bin metrekareyle İspanya, 187 bin metrekareyle Fnlandiya izleyecek. Ayrıyeten Rusya’da 270 bin metrekare, Fransa’da 309 bin metrekare, olonya’da 40 bin metrekare, Finlandiya’da ise 20 bin metrekare mevcut AVM’lere ekleme yapılmış olacak.
2019-2020’de Avrupa’da en büyük AVM Kayseri’de açılacak
Kayseri, 2019-2020 devrinde yeni açılacak AVM büyüklüğü açısından birinci sırada gelecek. Kayseri’de 2020’de açılması planlanan KUMSmall Factory’nin 180 bin metrekarelik alana sahip olması öngörülüyor.,
Ayrıca, kelam konusu periyotta Amsterdam’da 117 bin metrekarelik Mall Of The Netherlands, Moskova’da 105 bin metrekarelik Salaris, Belgrad’da 93 bin metrekarelik BW Galerija, Finlandiya’da 85 bin metrekarelik Mall Of Tripla, Birleşik Krallık’ta 81 bin metrekarelik Edinburgh St James, Lüksemburg’ta 75 bin metrekarelik La Cloche D’or, Sevilla’da 70 bin metrekarelik Lagoh açılacak.
İnşaat halindeki AVM büyüklüğü açısından Orta ve Doğu Avrupa’da birinci 5’te yer alan kentler ise İstanbul, Moskova, Ankara, Varşova ve Bratislava yer alıyor.
Rapora nazaran, Batı Avrupa’da karma kullanım projeleri, geliştirme faaliyetlerinin odağını oluşturmaya devam ediyor. Pek çok proje esnek alan kullanımı etrafında şekillenirken, büyük ve karma kullanım içeren projeler çoğunlukla kent merkezlerinde görülüyor, genelde de boş alanlardaki tekrar geliştirme oluyor. Orta ve Doğu Avrupa’da karma kullanım projeleri, toplu taşımanın güzel olduğu stratejik kent içi pozisyonlara odaklanıyor.
Yeni inşaat eğilimleri ülkeler ortasında çeşitlilik gösterirken, tekrar geliştirme tüm Avrupa genelinde büyük bir eğilim olarak yerini koruyor. Artan rekabet ve yeniliğini yitiren alışveriş merkezi pazarı, mal sahiplerini tadilat, yenileme, tekrar canlandırma, tekrar tanımlama, yine pozisyonlandırma yahut genişletme projelerine itiyor.
İndirimli satış mağazalarının bilhassa Orta ve Doğu Avrupa’da büyümesini sürdürürken, yeme-içme, cümbüş ve dinlenme alanlarının da giderek büyümesi bekleniyor.
Kaynak: AA
