Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği borç yapılandırma paketi bugün Kabine Toplantısı’nda ele alınacak. Paketin içerisinde Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ı da (EYT) ilgilendiren hususlar bulunuyor.
Yapılandırmayla faizlerin yüzde 90’ı silinecek, peşin ödemelerde faizsiz, taksitte uzun vadeli, uygun şartlarda ödeme imkânı sunulacak.
Sabah gazetesinin haberine göre; Bağ-Kur kapsamında 2021’den evvel borçlarıyla birlikte silinen prim günlerini ihya edecek (geçmiş periyotların satın alınması) olan EYT’liler de yapılandırmadan yararlanabilecek.
İhyada da başka borçlarda olduğu üzere peşin ödemede faizler silinecek. Yapılandırmadan yararlananların borç yükü faiz indirimiyle birlikte yaklaşık üçte bir azalacak. İhya için 150 bin lira yatıracak olan Bağ-Kur’lunun ödeyeceği fiyat 100 bin liraya düşecek.
Kolay emeklilik yolu açılabilir
Daha evvelki uygulamalarda olduğu üzere emekli aylığından 60 aya varan kesinti ile kolay emeklilik yolu açılabilir. Bu yıl emekli olacak EYT’liler de yüzde 30 artırım alacak, aylıklarından bir kesinti yapılması kelam konusu olmayacak. Emeklilik planlaması yaparken, borçlanmada ivedi edilmemeli, hangi statüden emekli olunacağı konusu yeterli araştırılmalı. EYT düzenlemesi ve borç yapılandırma kapsamında sunulacak yeni fırsatlara ait merak edilen kimi soruların karşılıkları şöyle:
Bağ-Kur’lular EYT maddesinden nasıl yararlanacak, prim borcu yapılandırılabilecek mi?
EYT kapsamında Bağ-Kur’lu bayan çalışan 7.200, erkekler de 9 bin prim günü ile emekli olabilecek. Ayrıyeten bayanlarda 50, erkeklerde 55 yaşını doldurma şartıyla 5.400 prim gününü tamamlayanlara kısmi emeklilik hakkı verilecek. Yapılandırma paketi Toplumsal Güvenlik Kurumu’na olan prim borçlarını da kapsıyor. Gerçekten Kurum bu hususta da ağır bir çalışma yürütüyor. Dondurulan müddetlerini ihya edecek olan Bağ-Kur’lular da yapılandırma fırsatından yararlanabilecek.
Bugün prestijiyle emeklilik planlaması nasıl yapılmalı?
Yasa teklifi Meclis’ten geçtikten sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete’de yayınlanacak. Birinci adımda hangi statüden emekli olunacağını bilmek gerekiyor. Borç yapılandırmada bulunduysanız yasa metni yayınlandığında öncelikle prim gününüz eksikse 3600 gün önceliğiniz olsun. Eksik prim günlerinizi yatırın. Prim gününü tamamlayan e-devlet, SGK vilayet ilçe merkezlerine müracaatta bulunulabilecek. Doğum sonrası yarı vakitli çalışan devlet memurları da borçlanma yapabilecek.
Salgında prim günü eksik olanlar için düzenleme olacak mı?
Türkiye’de işsizlikle geçen mühletler borçlanılamıyor. Salgın periyodunda işyerleri kapandı, kimileri yarı vakitli çalıştı. Bu mühletlerin borçlanılması tarafında ağır talep var. Emeklilikte iki yıl ötelemeye neden olacak. Yasal düzenlemede yer alıp almayacağı Meclis iradesinde bulunuyor.
Prim borcu olanlara kolaylık sağlanacak mı?
EYT açısından Bağ-Kur ihya borçlanması faydalı olacak. EYT kapsamında bu süreyi canlandırırken tamamını satın alması zaruriliği bulunuyor. İhya taban fiyat üzerinden borçlanılıyor. Bağ- Kur ihyası için 2022’de başvuranlar günlük 74.41 lira, şu anda 115 lira ödeyecek. Yapılandırma geldiğinde geçmiş devirler satın alındığından faizler silindiğinde önemli rahatlama sağlayacak. Borçların yaklaşık üçte biri azalmış olacak.
EYT’lilerin aylıklarında kesinti var mı, yüzde 30 artırım yansıyacak mı?
EYT kapsamındaki sigortalılar için farklı bir aylık hesabı yapılmayacak. TÜFE ve refah hissesi dikkate alınarak aylıklar ödenecek. Yılbaşında güncellenen sayı yüzde 30 artırım bütün emekliler için uygulanacak. Bir kişi yıl içinde emekli olduğunda o yılın maaş farkının, katsayılarının tamamını alıyor.
Yıl içinde emekli olmayıp bir sonraki yıla bırakıldığında 2008’den beri uygulanan güncelleme (yıllık enflasyonla) ile hesaplama yapılıyor. Bu yıl emekli olacak EYT’lilerin aylıklarında bir kesinti olmayacak, gösterge sayılarının indirilmesi kelam konusu olmayacak.
Daha evvel olduğu üzere prim borçlarını ödemek için kredi dayanağı verilecek mi?
Yapılandırma paketi yürürlüğe girdikten sonra SGK’nın kamu bankalarıyla bir muahede yapması durumunda bu mümkün olabilir. Prim gününü tamamlamak için gereken parası olmayana emekli aylığından kesinti biçiminde bir kredi uygulaması kelam konusu olabilir. Evvelki uygulamalarda 60 aya kadar vadeyle ödeme imkanı sunularak çok sayıda vatandaşın emekli olmasına imkan tanınmıştı.
Askerlik, doğum borçlanması hakkı olan herkes hizmet borçlanması yapmalı mı?
Hizmet borçlanması prim günü eksik yahut sigorta başlangıç tarihini geriye çekme hakkı veriyorsa yapılmalıdır. Prim günü eksik değilse, sigorta başlangıç tarihini geriye çekme hakkı da vermiyorsa borçlanmaya muhtaçlık bulunmuyor.
Özellikle emekli aylığını artırma emelli borçlanmalardan elde edilen maaş artışı çoklukla ödenen maliyeti karşılamıyor.
