Muş, Dış Ekonomik Alakalar Kurulu’nca (DEİK) çevrim içi düzenlenen Türkiye-Togo Ticaret ve Yatırım İş Birlikleri Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, 2021 yılında gerçekleştirdikleri 3. Türkiye-Afrika İş ve İktisat Forumu’na Togo’nun güçlü bir iştirak göstermesinden memnunluk duyduklarını söz etti.
Togo’nun, son yıllarda yakaladığı yüksek büyüme performansı ve dinamik ekonomik yapısı prestijiyle Türk yatırımcıları ve ihracatçıları için Afrika kıtasında fırsatlar sunan bir ülke pozisyonunda olduğunu belirten Muş, “İnanıyorum ki, bugün düzenlediğimiz çevrim içi buluşma ve DEİK ile Togo Patronlar Kurulu iş birliği ile gerçekleştirilecek bu şekil faaliyetler, karşılıklı ticari ve ekonomik alakaların geliştirilmesi manasında kıymetli bir rol oynayacak, ülkelerimiz ortasında kurulacak iş birliğinin daha da güçlenmesine vesile olacaktır” dedi.
“Afrika’daki yatırımlarımızın piyasa bedeli 6 milyar doları aştı”
Muş, Afrika kıtası ile çok boyutlu bağlantıların temelini tesis eden “Afrika Stratejisi”nin 20. yılına girdiğini hatırlatan Muş, şunları kaydetti:
“Bu toplantı vesilesiyle bu strateji doğrultusunda Afrika kıtası ile bağlarımızda ne derece yol aldığımızı kimi bilgilerle kısaca paylaşmak istiyorum. 2003 yılında 5,4 milyar dolar olan Afrika ile toplam ticaret hacmimiz, 2022 yılında 40,7 milyar dolara ulaşmış, Afrika’nın dış ticaretimizdeki hissesi ise yüzde 4,6’dan yüzde 6,6’ya yükselmiştir. Tekrar strateji kapsamındaki 20 yıllık süreçte, Afrika’daki yatırımlarımızın piyasa bedeli 6 milyar doları aşmış, Türk müteahhitlerinin kıta genelinde üstlendikleri projelerin büyüklüğü ise kümülatif olarak 83 milyar dolara gelmiştir. Bunun yanı sıra bu devirde kıtadaki diplomatik misyon varlığımızı da amaçlarımız doğrultusunda artırdık. Bugün 44 Afrika ülkesinde büyükelçiliğimiz ve 31’inde ise ticaret müşavirliğimiz bulunmakta. Ayrıyeten, ekonomik iş birliğinin geliştirilmesi için kritik değerde olan direkt hava yolu frekansları noktasında da Türk Hava Yolları’nın, Afrika kıtasında 62 noktaya uçuşu bulunduğunu bilhassa belirtmek istiyorum.”
“İkili ticaret hacmi 2022’de 344 milyon dolara ulaştı”
Muş, milletlerarası kuruluşlarca hazırlanan ekonomik görünüm raporlarında da Togo’nun gerek ekonomik büyüme gerekse de dış ticaret hacmi artışı manasında gelecek periyotta kayda bedel bir performans sergileyeceğinin varsayım edildiğine işaret etti.
Togo ile Türkiye’nin son periyotta sistemli formda artış gösteren ikili ticaret hacminin, bilhassa 2022 yılında bir sıçrama yaparak yüzde 134 artışla 344 milyon dolar olarak gerçekleşmesinin gelecek devir için de umut verici bir gelişme olduğunu söz eden Muş, Togo’nun Türkiye’ye susam, kahve, hurda demir-çelik ve pamuk ihracatında şimdi tam olarak kullanamadıkları bir potansiyeli olduğunu söyledi.
Muş, Türkiye’den de Togo’ya motorlu taşıtlar, besin, demir-çelik, makine aksam-parçaları ve kimyevi eserler ihracatının artırılması konusunda önemli bir potansiyel olduğunu kaydetti.
“Müteahhitlik kesiminde firmalar için kıymetli iş birliği imkânları var”
Mehmet Muş, müteahhitlik kesiminde de firmalar için kıymetli iş birliği imkânlarının olabileceğini aktararak, “Özellikle Togo’nun Ulusal Kalkınma Planı çerçevesinde toplumsal ve ticari alanlar inşa edilmesi, ulaşım-lojistik altyapısının yenilenmesi ve dijitalleştirilmesi, çağdaş kentlerin inşası üzere projelerinin firmalarımıza fırsatlar sunduğunu düşünüyoruz” dedi.
Türk firmalarının, Kamu-Özel İştiraki (PPP) projelerini dünyanın çeşitli bölgelerinde muvaffakiyet ile yürüttüğünü söz eden Muş, “Önümüzdeki devirde Togo’da da bilhassa tarım ve madencilik alanlarında müstakilen yahut Togolu firmalarla paydaşlık halinde olmak üzere firmalarımızın bu cins projelerde yer almalarını istek ediyoruz” diye konuştu.
Muş, Togo’da işlenmiş tarım eserlerinin imalatının artırılması ve uygun lojistiğin sağlanarak dünya pazarlarına sunulması noktasında Türk firmalarının kabiliyet ve deneyimlerinin değerlendirilebileceğine inandığını lisana getirdi.
İkili bağların tüzel boyutuna yönelik çalışmaların da bir yandan devam ettiğini anımsatan Muş, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Muahedesi ve İkili Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması’nın imzalanıp yürürlüğe girmesi, özellikle Togo’ya Türk yatırım girişi kapsamında kıymetli olacaktır. Bununla birlikte 2021 yılında imzaladığımız Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması’nın bir an önce yürürlüğe girerek ülkelerimiz ortasında Karma Ekonomik Kurul sisteminin işlerlik kazanmasını ümit ediyoruz. Sözlerime son verirken, ülkelerimiz ortasındaki ticari iş birliğinin değerli paydaşları olan iş insanlarımızın, ekonomik münasebetlerimize daha da ileri seviyede katkı sunmaya devam edeceklerine yürekten inanıyorum.”
Togo Cumhuriyeti Yatırımların Teşviki Bakanı Rose Kayi Mivedor’un Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı’nı Togo’ya davetini anımsatan Bakan Muş, “Togo’ya davetiniz için teşekkür ediyorum. Şu an bizim mayıs ya da haziran ayında gerçekleşecek olan bir seçimimiz kelam konusu. Münasebetiyle seçim takviminden ötürü lakin seçim sonrasında bir planlama yapabileceğimizi buradan söz etmek isterim” dedi.
Rose Kayi Mivedor: Türkiye’den gelen direkt yatırımları güçlendirmeyi istiyoruz
Togo Cumhuriyeti Yatırımların Teşviki Bakanı Rose Kayi Mivedor da, yaklaşık 2 yıldır Togo ve Türkiye’nin ortak bir iradeyle politik ve ekonomik münasebetlerin güçlendirilmesi için büyük uğraş sarf ettiğini söyledi.
Bakanlığın hedefinin, Togo’nun güçlenmesi ve cazibe noktası haline getirilmesi olduğunu tabir eden Mivedor, Türkiye’den gelen direkt yatırımları güçlendirmeyi istediklerini kaydetti.
Mivedor, 2015-2019’da Türkiye ile Togo ortasında yüzde 70’lik bir iş artışı hacmini gözlemlediklerini söz ederek, çevrim içi bu toplantının gelecek ikili görüşmelerin başlangıcı olmasını diledi.
Mivedor, Türkiye Ticaret Bakanlığı’nı Togo’ya davet etmek istediğini de söyledi.
Nail Olpak: Vize kolaylıkları önümüzü açacak
DEİK Lideri Nail Olpak da, iş dünyası olarak karşılıklı bağlar çerçevesinde yapılan faaliyetlerin muhakkak bir müdafaa içerisinde olmasını istek ettiklerini belirterek, şunları kaydetti:
“Yatırımların Teşviki ve Karşılıklı Korunması Mutabakatı ve İkili Vergilendirilmenin Önlenmesi Muahedesi üzere mutabakatlar, ikili bağlarımızın geliştirilmesi için değerli adımlardan biri olacaktır. Tekrar daha kolay seyahat gerçekleştirilmesi açısından vize kolaylıklarının da önümüzü açacağını söz etmek istiyorum. Batı Afrika’nın değerli limanlarından biri olan Lome Limanı’nın, AfCFTA kapsamında Türk şirketleri açısından Batı Afrika’ya açılan bir kapı olabileceğini hatırlatmak istiyorum. Bilgi ve network günümüz dünyasında çok daha fazla değere sahip. Bu yıl 38. faaliyet yılı içerisinde olan DEİK, Ticaret Bakanlığımızın takviye ve uyumuyla tüm dünyaya yayılmış 151 iş kurulu ile faaliyet gösteriyor. Bunların 47’sinin Afrika’da olduğunu memnuniyetle söz etmek isterim. Bu hoş network’ümüzü iş birliği için Togolu dostlarımızla birlikte kullanmaya hazırız.”
Olpak, DEİK ile Togo Patronlar Kurulu olarak bugün imzalayacakları mutabakat zaptının münasebetlerin geliştirilmesi için yeni adım olacağına inandığını söyledi.
Berna Akyıldız: En kısa müddette 500 milyon dolar düzeyini yakalamalıyız
DEİK Türkiye-Togo İş Kurulu Lideri Berna Akyıldız ise, iki ülke ticaret hacminin ülkeler ortasındaki dinamizmi gösterdiğini vurgulayarak, “İnanıyorum ki 2023 yılında gösterdiğimiz gayretler ve özverileri daha fazla sayılara yansıtarak iki ülke ortasındaki iş birliğini kuvvetlendireceğiz. Türkiye’nin Afrika açılımı siyasetinin başladığı 2003 yılına nazaran bu sayılar iki ülke iş insanları için de hayal edilemezdi. Lakin bugün bu sayı dahi bizlere az geliyor. Hatta diyoruz ki ticaret hacmimizi daha da arttırmalıyız. En kısa müddette 500 milyon dolar düzeyini yakalamalıyız” formunda konuştu.
Konuşmaların akabinde DEİK ile Togo Patronlar Kurulu mutabakat zaptı, DEİK Lideri Nail Olpak ve Togo Patronlar Ulusal Kurulu Lideri Coami Sedolo Tamegnon tarafından imzalandı.
