Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2022 yılı dış ticaret sayılarının açıklandığı toplantıda konuşuyor.
İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasından kıymetli satır başları:
Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun birinci yılını ihracat başta olmak üzere, başarılara, rekorlara imza atacağı bir yıl olmasını diliyorum. İhracatla, ihracat ailemizle birlikte açıyoruz.
Son 20 yılda Gazi Mustafa Kemal’in söz ettiği ülkemizi muasır medeniyetler noktasına çıkarma noktasında çok çalıştık. Eğitimden sıhhate, adaletten güvenliğe, tarımdan spora her alanda bu Türkiye fotoğrafını görebilmek mümkündür. İktisatta de büyük hayallerle çıktığımız bu yolda en somut sonuçları aldığımız alanlardan biri ihracattır.
Bu krizleri fırsata dönüştürerek tarihimizin en yüksek büyüme oranlarına ve ihracat sayılarına eriştik. Yalnızca 2021 yılında son 50 yılın en uygun düzeyini yaşadık. İhracat tek başına 5,3 puanlık katkı yaptı. Ülkemizin global ihracattan aldığı hisse birinci sefer yüzde 1’in üzerine çıktı.
2021’in birinci çeyreğinde yüzde 6.2’lik büyüme kaydettik. İhracatımız üreten ekonomimizin itici gücü olmaya devam ediyor. 2020 yılı 1. çeyreğine kıyasla 3,5 milyon ek istihdama kavuştu. Yakaladığımız istihdam düzeyine endüstrinin katkısı 1 milyonu geçti. Dünyanın önemli siyasi ve ekonomik meşakkatlerle boğuştuğu bir periyotta yatırımları kesintisiz sürdürmek, istihdamı 31.5 milyona çıkartmak, artan belirsizliklere karşın ihracatı yükselterek devam etmek, katma kıymet ve marka oluşturmak tüm bu işleri başarmak o denli kolay değildir.
“Bu sayı Cumhuriyet tarihimizin rekorudur”
Bu tablo Türkiye’nin krizlerin altında ezilen değil, krizleri yöneten hatta krizleri fırsata çeviren bir ülke haline geldiğini gösteriyor.
Şimdi burada büyük bir gurur ve memnuniyetle söz etmek isterim ki. 2022 yılı ihracatımız yüzde 12,9 artışla 254,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu sayı Cumhuriyet tarihimizin rekorudur.
Şüphesiz ki burada gerek bakanımız, gerek takımının büyük emekleri var. Paydaşlar olarak sahiden Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin büyük katkıları var. Bundan sonraki amacımız Türkiye’nin dünyanın en çok ihracat yapan ülkeler ortasında birinci 10 ortasında yer almasıdır.
Aylık ortalama 3 milyar dolar ihracattan 21 milyar doların üzerinde ihracata çıktık. Daha da değerlisi 2022 yılı Ocak Kasım periyodu prestijiyle ihracat ailesine katılan yeni firma sayısı 9 bin 700’ü aştı. İhracatımızda kendi paramızı giderek faal bir formda kullanmaya başladık. Ulusal paramızla ihracat yaptığımız ülke ve bölge sayısı 197’yi buldu. Türk lirası ile gerçekleşen dış ticaret hacmimiz de yaklaşık 350 milyar liraya yaklaştı.
Geçtiğimiz sene hizmet ihracatımız içerisinde tam bir yükseliş oldu. Yılın birinci 10 ayında hizmet ihracatımızı 76.4 milyar dolara yükselttik. Yıl sonu gerçekleşmesi prestijiyle gayemiz olan 85 milyar doların üzerine çıkmasını ve cari açığımıza 50 milyar dolarlık katkı yapmasını bekliyoruz.
Mustafa kardeşim az evvel bir şey dedi. Dijital dönüşüm ve yeşil dönüşüm yatırımlarını bölge ayrımı yapmadan teşvik kapsamına alınmasını istedi. Ben de buradan bakanıma talimat veriyorum. İkisi de birbirinin lisanından anlarlar. Bunu inşallah hayata geçirelim.
“İhracatçılarımızın en uygun krediyi alabilmesi için tıpkı şirket bünyesinde yeni uygulama başlattık”
Mart ayından bu yana şirketimiz vasıtasıyla 5 bin 500’e yakın ihracatımıza 20 milyar liraya kredi kefaleti sağlandı. Ocak ayı sonuna kadar tamamlanacak sermaye artırımlarından akabinde ihracatı geliştirme anonim şirketinin sermayesi 6 milyar liraya yaklaşacak.
Biz bunu kâfi görmüyoruz. İhracatçılarımız için finansmanın kefalet kolaylığı yanında ihracatçılarımızın piyasa koşullarında en uygun krediyi alabilmesi için tıpkı şirket bünyesinde yeni uygulama başlattık. Bilindiği üzere hizmetler dalı malların üretimine ve ticaretine sağladığı kritik girdilerle, ekonomik kalkınmada giderek kıymetli bir rol oynamaya başladı. Sıhhat, spor, eğitim, fuar, sinema, yazılım ve lojistik üzere birçok hizmet dalını Nisan 2022’de kamuoyuna açıkladık. Sıhhat hizmetinde 2021’de 1.7 milyar dolar, 2022’de 2 milyar dolar geliri yakalayacak bir yere yanlışsız gidiyor. Artık bu alandaki maksadımızı 2023 için 5 milyar dolar olarak belirliyoruz.
Film dizi hizmet kesimi… Bölüm dataları 2022 yılı sonu prestijiyle yaklaşık 750 milyon dolar ihracat hacmini yakaladığını gösteriyor. Bu yıl 1.5 milyar dolar ihracat ile 1.5 milyar izleyiciye ulaşmasını hedefliyoruz. Kurumlarımız ortasında tesis edilen iş birliği sayesinde milletlerarası öğrencilerden elde edilen hizmet gelirini bu yıl 2 milyar dolara çıkaracağız.
“Katma bedeli yüksek olan bilişim, geniş bir yelpazede hizmet sunuyor”
İstanbul’a kentimize yakışan bir fuar alanı kazandırma kelamı vermiştik. 208 bin metrekaresi açık, 205 bini kapalı olmak üzere bir fuar alanı üretimine başladık. Dünyanın hizmet ihracatında önde gelen ülkesi üzere Türkiye’de de lojistik ve hizmet dalı büyük ehemmiyet sağlıyor. Atatürk Havalimanı’nın yanında bu fuar merkezini böylelikle gerçekleştirmiş olacağız. İTO bu işin koordinesinde başı çekecek. Tıpkı vakitte TİM de yerini alacak. Böylelikle İstanbul’un bir ucundan başka ucuna gitmek üzere bir kasvetimiz olmayacak. Kentin merkezinde bu türlü bir fuara sahip olacağız.
İhracatın olmazsa olmazı lojistik ve taşıma kesimi için farklı bir düzenlemeye gittik. Lojistik dağıtım ağları sayesinde yurtiçinde sahip olduğumuz lojistik imkanları yurt dışına taşımayı sağlıyoruz. Bilim dijital dönüşümü hızlandıran genç ve dinamik bir bölümdür. Katma pahası yüksek olan bilişim, geniş bir yelpazede hizmet sunuyor. Memleketler arası pazarda rekabet edebilecek teşebbüsleri teşvik etmek için Bilim Yıldızları programını oluşturduk. Geçtiğimiz yıl ihracatının 2.5 milyar doları bulması beklenen bilişim dalında amacımızı 5 milyar dolarak olarak belirledik.
“Lafla değil icraatla sizlerin ve milletimizin huzuruna çıkıyoruz”
İhracatlarımızla 4.5 milyar doların üzerinde ödeme yaptık. 2023 yılı bütçemizi de 10.3 milyar liraya çıkardık. Yurt dışı müteahhitlerimiz 15-20 milyar sevisinde tutmayı başardı. Geçtiğimiz seneyi 18 milyar liralık bütçeyle kapatacakları öngörülüyor. Ticaretin en kolay ve en inançlı yapıldığı ülke olma vizyonumuz ışığında tercih edilebilir olmak istiyoruz.
Seri üretime geçen bilhassa geçen yıl başladığımız birinci yerli ve X-Ray araç ve konteyner tarama sistemimizi İzmir Alsancak limanımızda hizmete aldık. Kıymetli dostlar gördüğünüz üzere geçtiğimiz yıl sizlere ne kelam verdiysek hepsini hayata geçirdik. Lafla değil icraatla sizlerin ve milletimizin huzuruna çıkıyoruz. Pek çok tarihi dönüm noktası olan 2023’te Türkiye Yüzyılı için milletimizden son kez bir takviye isterken işte bu hissiyatla hareket ediyoruz. 2023’te güçlü bir Türkiye için, ekonomik için pek çok yeni projeyle ihracatımızı artırmak için birlikte çalışacağız. Bu çabayı de yarın değil çabucak artık anlayışıyla vereceğiz.
Ticaret Bakanı Muş: Pariteye karşın büyük ihracat başarısı yakalandı
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakiyle gerçekleşen ve 2022 yılı dış ticaret sayılarının açıklandığı toplantıda yaptığı konuşmada, Cumhuriyetin 100. yılına, her alanda rekorlar kırarak girdiklerini söyledi.
İhracatta üst üste kırılan rekorların dünya ticaretinde belirsizliğin ve sakinlik beklentilerinin karar sürdüğü bir periyotta yakalandığını belirten Muş, ülke olarak maksatları aşmanın, rekorlara her geçen gün bir yenisini eklemenin haklı gururunu yaşadıklarını bildirdi.
Muş, Kovid-19 periyodundan bu yana evvel tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar ve sonrasındaki yüksek global enflasyon, Rusya-Ukrayna savaşı, güç ve emtia fiyatlarındaki artışlara değindi.
Diğer global jeopolitik riskler sonucunda dünya iktisadında bir yavaşlama görüldüğünü aktaran Muş, 2013-2019 periyodunda yıllık ortalama yüzde 3,4 büyüyen global iktisadın, OECD’ye nazaran 2022’de yüzde 3,1, 2023’te yüzde 2,2 büyümesinin beklendiğini kaydetti.
OECD’nin global iktisada paralel olarak global ticaretin de yavaşlayacağını öngördüğünü belirten Muş, “Ayrıca, rekor düzeye ulaşan global borçluluk oranları da dikkat çekmektedir. Avro Bölgesi kamu borç stoku yüzde 95 oranlarına ulaşmış durumdadır. Burada, kelam konusu oranın ülkemiz için yüzde 34,8 olduğunu belirtmek isterim.” diye konuştu.
Mehmet Muş, dünyadaki bu kuvvetli şartlar altında Türkiye’nin, geçen yıl yakaladığı ivmeyi devam ettirdiğini ve büyümede başkan ülkeler ortasına ismini yazdırdığını aktararak, ülkenin 2022 için öngörülen yüzde 5’lik oranla gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ortalamasının çok ötesinde bir büyüme performansı ortaya koyduğunu söyledi.
Avrupa’dakinin yarısı düzeyindeki kamu borç stokunun ve rekorlar kıran ihracatın Türkiye iktisadının sağlam temellere dayandığının göstergesi olduğunu vurgulayan Muş, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Övünçle lisana getirmek istiyorum ki Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken tarihimize yaraşır bir muvaffakiyet kıssası de ihracatımızdan gelmiştir. Sayın Cumhurbaşkanımızın biraz sonra açıklayacağı ihracat sayılarının gelecek periyottaki başarılarımız için kıymetli bir gösterge olacağına inanıyorum. Doğal burada unutulmaması gereken konu da bu ihracat başarısı aleyhimize olan parite tesirine karşın elde edilmiştir. Paritenin tesiri ihracatımızda aşağı taraflı olarak aralıkta yaklaşık 700 milyon dolar, yıllık seviyede ise 14 milyar dolar olmuştur. Yani, parite tesirine karşın büyük bir ihracat başarısı yakalanmıştır.”
“İthalattaki artış, yüksek güç fiyatları ve altın ithalatındaki yükselişten kaynaklanıyor”
Ticaret Bakanı Muş, ithalat tarafında global iktisattaki gelişmelerin yansımalarını gördüklerini, emtia fiyatlarının rekor düzeylere ulaştığını belirterek, güç fiyatlarındaki yükselişe değindi.
Enerji ve emtia fiyatlarında yaşanan sert artışın ithalat faturasına ve dış ticaret istikrarına olumsuz yansımayı sürdürdüğünü aktaran Muş, “Burada altını çizerek bir kere daha söz etmek istiyorum ki ithalattaki artış büyük oranda global güç fiyatlarından kaynaklanmaktadır. Öte yandan, son devirde altın ithalatında yaşanan yükseliş de ithalatımızdaki artışta tesirli olmaktadır.” halinde konuştu.
“Rekorlar kırmaya ve tarih yazmaya devam edeceğiz”
Mehmet Muş, Ticaret Bakanlığı olarak ihracatı sürdürülebilir kılmak, Türkiye’nin dünya ticaretinden aldığı hisse artışını istikrarlı hale getirmek ve ihracatçıların dünya pazarlarında hak ettikleri yeri sağlamlaştırmak için çalışmaya devam ettiklerini belirterek, şunları kaydetti:
“Bu kapsamda, firmalarımızın muhtaçlıklarını ve global trendleri yakından izleyerek mevcut dayanaklarımızı güzelleştiriyor ve yeni takviye sistemlerimizi devreye alıyoruz. Yüksek teknolojili ve katma kıymeti yüksek dallardaki firmalarımızı destekleyip bilişim hizmetleri ihracatının tabana yayılmasına yönelik düzenekler geliştiriyoruz. Nisan ayında hizmet ticareti ve ağustosta mal ticaretine ait olarak yürürlüğe giren başta e-ihracat olmak üzere yeni dayanak paketlerinin ihracatımızdaki olumlu yansımalarını 2023’te görmeye başlayacağız. Cumhuriyetimizin yeni yüzyılında açıkladığımız ‘Türkiye Yüzyılı’ vizyonuyla inşallah ihracatımızda yeni rotalar çizmeye, rekorlar kırmaya ve tarih yazmaya devam edeceğiz.”
