Emtia piyasası, fiyatlamaların zorlaştığı ve yoğun bir satış baskısının olduğu yılın ilk çeyreğini geride bıraktı. Bu süreçte 4 unsur öne çıktı:
1) Çin’in Kovid-19 tedbirlerini kaldırmasının ardından kontrolsüz şekilde artan vaka sayıları ve Çin ekonomisine ilişkin belirsizlikler emtia piyasasında risk algısını yükseltti.
2) Amerikan Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin sözle yönlendirmeleri ve resesyon endişeleri piyasalara baskı kurdu.
Kakao ve şekerin performansı dikkat çekti
3) Merkez bankalarının “şahin” söylemleriyle emtia piyasasında aşağı yönlü bir seyir görüldü.
4) Küresel çapta bankacılık sektörüne ilişkin sıkıntılar ve para politikalarına yönelik belirsizlikler de ürün bazlı ayrışmalara yol açtı.
Yılın ilk çeyreğinde tarım emtialarında da dalgalı bir seyir görülmesine karşın kakao ve şekerin performansı dikkati çekti. İlk çeyrekte Intercontinental Exchange’de (ICE) 0.22 dolarla Kasım 2016’dan bu yana en yüksek seviyeyi gören şeker yüzde 9.6, 2.963 dolarla Ağustos 2016’dan bu yana en yüksek seviyeyi gören kakao yüzde 12.8 ve kahve yüzde 1.9 artarken, pamuk yüzde 0.7 düşüş kaydetti.
Analistler, Hindistan’da şeker üretiminin azalacağına yönelik öngörülerin fiyatlarda yükselişe neden olduğunu belirterek, ülkede şeker rekoltesinin azalmasıyla küresel arz sorunlarının tetiklenebileceğinden endişe edildiğini söyledi. Kakao fiyatları ise bazı Batı Afrika kakao mahsullerinin kalitesiyle ilgili endişelerden destek gördü.
Fildişi Sahili’ndeki bazı kakao ihracatçılarının, kakao çekirdekleri kıtlığı nedeniyle sözleşmelerinde temerrüde düşmek üzere olduklarına dair haberler üzerine de kakao fiyatları yükseldi.
Kahve arttı, buğday düştü
Brezilya’daki hava koşulları kahve fiyatlarını etkiledi.
Ülkede, kahve yetişen alanlarda toprak nem oranının 7 yılın zirvesine çıktığına dair haberlerle kahveye ilişkin üretim endişeleri arttı ve kahve fiyatlarında yükseliş kaydedildi. Yılın ilk çeyreğinde Chicago Ticaret Borsası’nda işlem gören buğday yüzde 12.6, mısır yüzde 2.7, soya fasulyesi yüzde 1.2 ve pirinç yüzde 6.5 değer kaybetti. Buğday, 6.54 dolarla Temmuz 2021’den bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Dünya buğday üretim tahminlerindeki artış, buğday fiyatlarını aşağı yönlü etkilerken, Tahıl Koridoru Anlaşması’nın yenilenmesi de buğday fiyatlarının düşmesinde önemli bir faktör olarak ortaya çıktı.
En büyük artış bakırda
Yılın ilk çeyreğinde baz metallerde sert hareketlerin hakim olduğu dalga boyu yüksek bir seyir öne çıktı. Bu dönemde tezgah üstü piyasada bakır yüzde 6.8 ve alüminyum yüzde 1.3 değer kazandı. Avrupa Birliği (AB), Avrupa Kritik Ham Madde Yasası’nda bakır ve nikeli stratejik metaller olarak belirledi. AB’nin bu kararı bakıra olumlu yansırken, nikelde ilk çeyrekte yüzde 23.3’lük düşüşler kaydedildi; kurşun yüzde 8.9, ve çinko yüzde 2.7 değer kaybetti. Çin’in katı Kovid-19 sınırlamalarını gevşetmesiyle konut sektörüne ilişkin teşvikleri özellikle bakıra olan talebi artırdı. Bakırda arza yönelik endişeler de öne çıktı.
Enerji emtiaları sert düştü
Yılın ilk çeyreğinde enerji emtiaları sert düşüş yaşadı. Bu dönemde Brent petrol yüzde 5.3 ve New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğalgaz yüzde 50.5 azalış kaydetti. Doğalgaz yılın ilk çeyreğinde, Mayıs 2021’den itibaren ilk defa 2 doların altını gördü. Enerji fiyatlarındaki değer kaybı da ilk çeyrekte alüminyuma olan talebi artırdı. Analistlere göre, “Fransa merkezli alüminyum izabe tesisi Aluminium Dunkerque’nin enerji fiyatlarının düşmesiyle üretimini tam kapasiteye çıkardığına” dair haberler, alüminyumdaki aktiviteye ilişkin olumlu bir gelişme olarak algılandı.
