Birol BOZKURT
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından değişen ekonomi yönetimi ile birlikte hızlı bir yükseliş trendine giren Borsa İstanbul, hem şirketlerin hem de yatırımcıların ilgi odağı haline geldi. Bu yıl tarihi zirvelere yükselen Borsa İstanbul’da yılbaşından bu yana 37 şirket 51.9 milyar liralık halka arz yaptı.
Böylece tarihin en yüksek halka arz büyüklüğüne ulaşılmış oldu. 2022’de 40 şirket 15.8 milyar lira, 2021’de 52 şirket 21.6 milyar lira büyüklüğünde halka arz yapmıştı. Sermaye Piyasası Kurulu’na halka arz için başvuruda bulunmuş ve değerlendirme aşamasında olan n11, Rönesans Enerji, Tavuk Dünyası, Kızılay İçecek, Golda Gıda, Altınkılıç, Penti ve Tab Gıda’nın da aralarında olduğu 60 şirketin daha halka arz için Borsa’ya gelmesi bekleniyor.
Uzmanlar şirketlerin finansman ihtiyacı ve kurumsallaşma amaçlı halka arzı tercih ettiğine dikkat çekerken, yatırımcıların ise enflasyona karşı korunmak amacıyla halka arzlardan elde edilecek getiri için ilgi gösterdiklerini söylüyor. Enflasyona karşı tasarruflarını korumak isteyen yatırımcıların akın ettiği borsada yatırımcı sayısı da 7,5 milyona yaklaştı. Borsada yatırımcıların toplam portföy değeri ise 9,91 trilyon TL’ye yükseldi.
Halka arzların bazıları pozitif piyasa koşullarına denk gelirken, bazıları ise düzeltme dönemlerine rastladı. Bu yıl halka arz edilen şirketlerde en iyi performans gösteren şirket ilk işlem gördüğü 4 Ocak’tan sonra yüzde 1.005 değer kazanan SDT Uzay ve Savunma Teknolojileri oldu. Onu 4 Ocak’ta işlem görmeye başlayan ve yüzde 972’lik değer kazanan Oncosem Onkolojik Sistemler ve işlem görmeye başladığı 18 Haziran’dan sonra yüzde 904 yükselen Astor Enerji takip etti.
Borsa enflasyona karşı kalkan oldu
Borsa İstanbul’daki şirket sayısında da şu ana kadar tarihin en iyi üçüncü performansı sergilendi. Bu yıl gerçekleştirilen 51.9 milyar liralık halka arzların büyüklüğü, 2010-2022 arasındaki 13 yıllık dönemin toplamına ulaştı. Borsada söz konusu 13 yıllık dönemde 229 şirket 52.8 milyar liralık halka arz gerçekleştirmişti. Enflasyona karşı getiri arayışında olan yatırımcıların halka arzlara ilgisinde, bu şirket hisselerinin işlem görmeye başladıktan sonra sergilediği performans etkili oldu.
Borsa İstanbul’da endeksin yüzde 144.5 yükseldiği son 1 yılda, halka arz endeksindeki artış yüzde 281.7 oldu. Borsa bu yıl ise yüzde 42’lik bir yükseliş gösterdi. Uzmanlar yıl sonunda endeksin 10 bin puana kadar yükselebileceğini söylüyor. Uzmanlar ayrıca sadece tavan tavan gidiyor diye bir şirkete ortak olmanın yanlış olduğunu ve küçük yatırımcıların mağdur olmamak için sadece duyduklarıyla değil kendi araştırmaları ve doğru bilgileri doğru kanallardan öğrenerek hareket etmeleri gerektiği konusunda uyarıyor.
Reeder yatırımcı rekoru kırdı
Gerçekleşen son halka arzlarda yatırımcı sayısının 3 milyonu geçtiği gözlenirken, Reeder Teknoloji’de katılımcı sayısında rekor kırıldı. Reeder Teknoloji, geçen hafta gerçekleştirdiği halka arzda sermayesinin yüzde 22.63’ünü oluşturan 215 milyon adet hisseyi, 9.3 liradan sattı. Halka arzın büyüklüğü 1 milyar 999 milyon TL oldu. Halka arza 7 milyar 888 milyon TL tutarında, 4 kat talep geldi. Halka arzda toplam 4 milyon 208 bin yatırımcıya hisse satışı yapıldı. Böylece Türkiye nüfusunun neredeyse yüzde 5’i şirkete ortak oldu. Halka arzda bireysel yatırımcılar 2.41, yurtiçi kurumsal yatırımcılar 12.63 kat talep gösterdi. Hisselerin yüzde 85’i bireysel yatırımcılara, yüzde 15’i yurtiçi kurumsal yatırımcılara satıldı.
SPK’dan 4 kişiye geçici işlem yasağı
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 4 kişiye 6 ay süreyle geçici işlem yasağı uygulanmasına karar verdi. SPK haftalık bültenine göre, Kurul, Pera Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ (PEGYO) pay piyasasında gerçekleştirilen işlemlerde 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 107/1 maddesinde sayılan fiilin işlendiğine dair makul şüphe bulunması nedeniyle 4 kişiye borsalarda 6 ay süreyle geçici işlem yasağı getirildi.
Borsada yatırımcı şikayetleri yüzde 775 arttı
Yatırımcıların borsaya olan bu ilgisi Şikayetvar verilerine de yansıdı. Öyle ki borsa aracı yatırım şirketleriyle ilgili şikayetler geçen yıla oranla yüzde 775 artış gösterdi. Şikayetlerin zirve yaptığı ay ise bin 553 şikayet sayısıyla ağustos oldu. Şikayetvar’ın açıkladığı verilere göre, 2022’nin ilk 8 ayı ile 2023’ün aynı dönemi kıyaslandığında borsa aracı yatırım şirketleriyle ilgili şikayetler yüzde 775 arttı.
Temmuzda 271 olan şikayet sayısı yüzde 472 artarak ağustos ayında bin 553’e ulaştı. Yatırım ve transfer işlemlerinde karşılaşılan sorunlar en çok şikayet edilen konular olarak öne çıkarken borsa aracı yatırım şirketlerinde hesap açma ve kapama bir diğer çözüm bekleyen konu oldu. Borsa aracı yatırım şirketleriyle ilgili öne çıkan diğer şikayet konularıysa şöyle sıralandı: Yanlış-Eksik bilgilendirme, komisyon ücretleri ve maliyet hesapları…
Yatırımcı sayısı 8 milyona doğru koşuyor
Enflasyona karşı getiri arayışı son dönemde hızlanan halka arzlar, Borsa İstanbul’a yatırımcı sayısında rekor üstüne rekor kırdırıyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre yatırımcı sayısı 19 Eylül 2023 tarihi itibarıyla 7 milyon 400 bine çıkarak zirveye ulaştı. Yatırımcı sayısı 1 Eylül’den bu yana 1 milyon 140 bin kişi arttı. Yatırımcı sayısı seçim öncesi 26 Mayıs’ta 4 milyon 642 bin, 2022 sonunda ise 3 milyon 794 bin seviyesinde bulunuyordu. Yatırımcı sayısı 1 yıl önceye göre yüzde 180 arttı.
