Türkiye’nin 2022 yılı ihracatı 2021’e nazaran yüzde 12,9 artışla 254.2 milyar doların üzerine yükselirken, birebir yıl ithalat bir evvelki yıla nazaran yüzde 34,3 artarak 364 milyarı aştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; 2022 yılı ihracat datalarını Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in de katıldığı toplantıyla İstanbul’da açıkladı.
Erdoğan, “Cumhuriyetimizin yeni yüzyılının birinci iş gününü yani Türkiye Yüzyılımızın başlangıcı olan bir günü ihracatla ihracat ailemizle birlikte açıyoruz. Bilindiği üzere son 20 yılda Gazi Mustafa Kemal’in, Cumhuriyetimizi kurarken söz ettiği ‘Ülkemizi muasır medeniyetler düzeyinin üzerine çıkarma’ maksadı doğrultusunda çok çalıştık.” diye konuştu.
2022’nin birinci üç çeyreğinde yüzde 6 büyüdük
Tüm dünyayı derinden etkileyen Kovid-19 salgını, Rusya-Ukrayna savaşı, ham husus ve güç krizi üzere problemlerin, iktisat ve ihracatın suratını kesemediğine dikkati çeken Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü: “ Gelişmiş ülkeler dahil, dünyanın derin sancılarla kıvrandığı bir devirde, 2022’nin birinci üç çeyreğinde yüzde 6,2’lik bir büyüme kaydettik. Bu büyümenin de yarısından fazlası mal ve hizmet ihracatından geldi. 2020 yılı birinci çeyreğine kıyasla 2022 yılı üçüncü çeyreğinde Türkiye iktisadı, 3,5 milyon ek istihdama kavuştu.”
Erdoğan, istihdam düzeyinde sanayi bölümünün katkısının 1 milyonu geçtiğini belirterek, bu sayının, üretim ve ihracattaki güçlü performansın ülke iktisadına ne derece olumlu yansıdığına işaret ederek: “Bundan sonra amacımız, Türkiye’nin, dünyanın en çok ihracat yapan birinci 10 ülkesi ortasındaki yerini almasını sağlamaktır. Bundan 20 yıl evvel yola çıktığımızda 36 milyar dolar olarak devraldığımız ihracatımızı hamdolsun tam 7 kat artırdık. Aylık ortalama 3 milyar dolar ihracattan 21 milyar doların üzerinde ihracata çıktık. Ülkemizde 2002 yılında 33 bin 523 firmamız ihracat yaparken, geçen sene bu sayı 111 bini geride bıraktı. Daha da kıymetlisi 2022 yılı Ocak-Kasım devri prestijiyle ihracat ailemize katılan yeni firma sayımız ne oldu biliyor musunuz? 9 bin 700’ü aştı. Tıpkı periyotta 1 milyar doların üzerinde ihracat yapan vilayet sayımız 5’ten 24’e yükseldi. Artık ülkemizde ihracat yapmayan hiçbir ilimiz kalmadı.”
TL ile 197 ülkeye ihracat
İhracatta kendi paralarını da giderek faal formda kullanmaya başladıklarına dikkati çeken Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Milli paramızla ihracat yaptığımız ülke ve bölge sayısı 197’yi buldu. Türk lirası ile gerçekleşen dış ticaret hacmimiz de yaklaşık 350 milyar liraya ulaştı. Hizmet ticaretinde de dünyadaki pozisyonumuzu geliştirmeye devam ediyoruz.
Hizmet ihracatımızı 20 yılda 14 milyar dolar düzeyinden evvelki sene prestijiyle 61,4 milyar dolar düzeyine çıkarmıştık. Geçtiğimiz sene hizmet ihracatımız için de tam bir yükseliş oldu. Yılın birinci 10 ayında hizmet ihracatımızı 76,4 milyar dolara yükselttik. Yıl sonu gerçekleşmesi prestijiyle hizmet ihracatımızın, maksadımız olan 85 milyar doların da üzerine çıkmasını ve cari açığın azaltılmasına 50 milyar dolarlık katkı sağlamasını bekliyoruz.”
1.5 milyar dolarlık dizi ihracatı
Cumhurbaşkanı, geçen yıl dizi ihracatından 750 milyon dolar elde edildiğini bu yıl maksadı 1.5 milyar dolar olarak koyduklarını iletti. Erdoğan, bu alanda da takviyeleri artıracaklarını açıkladı. Hizmet ihracatının 10 ayda 76.4 milyar dolara çıktığını aktaran Erdoğan, 2023 maksadını 85 milyar dolar olarak açıkladı. Dijital dönüşüm yatırımlarının bölge ayrımı yapmadan teşvik kapsamına alınmasına ait çalışma yapılması talimatı veren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bunu en kısa vakitte hayata geçirelim” dedi. Lojistik, ulaştırma ve dağıtım bölümüne de ihracat takviyesi kelamı veren Erdoğan, lojistik ağını güçlendirileceğini belirtti.
Kefalet portalı süreci hızlandıracak
Geçen yılın mart ayında 1.4 milyar lira sermaye ile kurulan İhracatı Geliştirme AŞ’nin sermayesini 6 milyar liraya çıkardıklarını açıklayan Erdoğan, “Bu sayede ihracatçılarımız Kefalet kolaylığı yanında ihracatçıların piyasa kurallarında en uygun maliyetle kredi alabilmelerini sağlamak için tekrar birebir şirket bünyesinde kredi gereksinimi olan ihracatçı şirketin ortağı olan 20 bankanın tamamına teknolojik imkanlarla anında girecek, en uygun kaideleri sunan bankaya süratle ulaşabilecek kefalet portalı uygulamasını hayata sokuyoruz” dedi.
Atatürk Havalimanı yanına fuar
İhracatçıların fuar talebine yanıt veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 208 bin metrekaresi kapalı, 225 bin metrekaresi açık olmak üzere toplam 433 bin metrekarelik alana fuar alanı inşa edileceğini açıkladı. Erdoğan, fuar alanının Atatürk Havalimanı yanına yapılacağını belirtti.
Eximbank ve MB daha çok takviye vermeli
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri Mustafa Gültepe toplantıda yaptığı konuşmada ihracat ailesinin Cumhurbaşkanı Erdoğan ve iktisat idaresinden beklentilerini de şöyle sıraladı: “Sanayide kullanılan elektrik ve doğalgaz fiyatında yapılan indirimler yeni yıla başlarken hepimiz için büyük moral oldu. İhracat ailemiz ismine size şükranlarımızı sunuyorum. Fakat rekabet gücümüzü koruyabilmemiz için zatıalinizden bir bu kadar daha indirim bekliyoruz. İhracatta büyük gayelerimizi gerçekleştirebilmemiz için üretim kapasitemizi artırmak, teknolojik alt yapımızı yenilemek durumundayız. Münasebetiyle Eximbank ve Merkez Bankası’nın bu süreçte uzun vadeli finansman kredileriyle ihracatçılarımıza daha çok katkı vermesi gerektiğini düşünüyoruz. Yeşil dönüşüm ve dijitalleşmeyle ilgili bütün yatırımların bölge ayrımı gözetilmeksizin takviye kapsamına alınmasını bekliyoruz. Şirketlerimizin sermaye yapılarının korunabilmesi için enflasyon muhasebesi uygulamasının 2022’yi kapsayacak halde öne çekilmesini istirham ediyoruz.”Gültepe konuşmasında dünyada Türk eseri ile tanışmayan tek bir ülke bırakmadıklarını söyledi. Gültepe, şöyle devam etti: “Almanya, ABD, Irak, Birleşik Krallık ve İtalya en çok ihracat yaptığımız birinci 5 ülke oldu. En fazla ihracat artışı sağladığımız ülkeler Rusya, Irak, ABD, Almanya ve Romanya olarak sıralandı. 162 ülkeye ihracatımızı arttırırken, 108 ülkede ihracat rekoru kırdık. 1 milyar doların üzerinde ihracat yaptığımız ülke sayısını 52’ye çıkardık. 16 dalımız ihracat rekoruna imza atarken, 23 bölümümüzün ihracatı 1 milyar dolar hududunu aştı. 21 bin 501 firmamızı ihracat ailemize kattık. Bu firmalarımızla tam 3 milyar 700 milyon dolarlık ihracata imza attık.” Kilogram ünite pahası 1,44 dolara yükseldi Mustafa Gültepe, TİM ve ihracatçı birliklerinin geçen yıl 43 ülkede 72 ticaret heyeti düzenlediklerini, 38 alım heyetini Türkiye’de ağırladıklarını bildirdi. Ticaret ve alım heyetlerinde toplam 26 bin ikili iş görüşmesi gerçekleştirdiklerini anlatan Gültepe, “Farklı dallarda yurt içinde ve yurt dışında toplam 184 fuara katıldık. Ünite ihracat bedelimizi yüzde 14,7 artışla 1,44 dolara çıkardık” dedi.
Fikret ÇENGEL
Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
