Emre ERGÜL
AB’nin en üst seviye iklim değişikliği takip oluşumu Copernicus (Kopernik) Programı, yayınladığı son yıllık raporuyla “2022 cehennemi”nin altını çizdi. Raporda içinde bulunduğumuz 2023 yılı için de “belirsiz bir cehennem” uyarısı yapıldı.
Rapora nazaran, geçen yıl global sıcaklık, sanayi devri öncesindeki ortalamanın 1.2 derece üzerinde çıktı ve 2022 tarihin en sıcak 5’inci yılı oldu.
İngiliz Financial Times gazetesinin “5’inci en sıcak yıl, çok hava olaylarına neden oldu” başlığıyla sunduğu raporu daha uygun anlamak için çabucak 2022 yazını hatırlayalım: Sıcaklarla boğuşan Avrupa’nın dört bir noktasından vefat haberleri yağıyordu. Avrupalı yetkililer, en az 26 bin kişinin sıcaklık dalgası yüzünden hayatını kaybettiğini açıklamıştı. Copernicus Programı uzmanları, bu ortalamanın üzerindeki sıcaklıkların 2022’de yalnızca yaz aylarında yaşanmadığına dikkat çekti: “2022’nin 12 ayı da La Nina’ya karşın ortalama derecelerin üzerinde sıcak geçmişti.”
La Nina ve El Nino soğuk-sıcak istikrarını sağlayan iki meteroloji sistemi. La Nina, Doğu Pasifik’te deniz yüzey su sıcaklığının azalmasıyla ortaya çıkar ve oradan yayılarak dünya sıcaklıklarını azalmasına neden olur. 2019-2022 yılları, La Nina’nın tüm dünyada arka arda üç yıl tesirini gösterdiği bir periyottu. “La Nina’ya karşın, 2022 en sıcak 5’inci yıl oldu” diyen Copernicus Programı Lider Yardımcısı Samantha Burgess, makûs haberi verdi, ‘sıcaklıkları bastırma’ vazifesi olan La Nina’nın bu yıl tesirini kaybedeceğini açıkladı.
Ne kadar sıcak olabilir?
“La Nina’nın soğutma tesiri bu yıl olmayacak gibi” diyen Burgess, bu durumun 2023’ün en sıcak 6’ncı yıl olmasına neden olabileceğini ima etti: “Bu yılın ortalamadan daha sıcak olmasını bekliyoruz. Lakin ne kadar sıcak olabilir, onu şimdiden kestirmek güç.”
“2022 yılında ‘en sıcak yaz’ hududunu aştığımızı görmek nitekim bizi şaşırttı” diyen Burgess, bir evvelki en sıcak yılın da 2021 olduğuna dikkat çekti.
Avrupa global ortalamanın iki katı ısındı
Copernicus Programı Lider Yardımcısı Samantha Burgess, “Avrupa-Kuzey Kutbu” irtibatına dikkat çekti: “Avrupa’daki sıcaklıklar, son 30 yılda global ortalamanın iki katı yükseldi. Bunun nedeni ise, Avrupa’nın dünya ortalamasından tam 4 kat daha süratli ısınan Kuzey Kutbu’na yakın olması. Avrupa’nın havası, Kuzey Yarımküre’nin iki sert rüzgar tipi olan jet akımlar ve kutup girdaplarından çok etkilenir. Kuzey Kutbu’nun ısınması demek, oradan gelen rüzgarların da sıcak üfleyecek olması demektir.”
