Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) başkanı Nikos Anastasiadis’e ulaştırdığı hidrokarbon konusundaki teklifin 9 husustan oluştuğu belirtildi.
Türk Ajansı Kıbrıs’ın (TAK) haberine nazaran, KKTC’nin teklifinde, ortak hidrokarbon komitesinin oluşturulması, çalışma sistemleri ve yetkileriyle ilgili temel prensipler, gelir paylaşımı, mevcut lisansların durumu ile gelirlerin kullanım öncelikleriyle ilgili detaylar yer alıyor.
Önerinin birinci unsuru temel prensiplerden oluşuyor. Teklifte, Ada’nın iki ortak sahibi olarak Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumların doğal gaz kaynaklarında da eşit haklara sahip oldukları ve her iki toplumun da bu kaynaklardan eş vakitli adil halde yararlanması gerektiği vurgulanıyor.
Kıbrıs Rum tarafına, kararların konsensüs ile alınacağı, iki toplumun eşit temsil edileceği, BM nezaretinde ve AB’nin gözlemci olarak katılacağı ortak bir hidrokarbon komitesi kurulması öneriliyor. Komiteye, gerek görülmesi halinde memleketler arası bağımsız güç uzmanlarının davet edilebilmesi de teklifler ortasında bulunuyor.
Öneride, hidrokarbon konusunda varılacak bir uzlaşmanın, Kıbrıs meselesinin kapsamlı tahliline ait Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum taraflarının mevcut konumlarına ziyan vermeyeceği temel bir prensip olarak tabir ediliyor.
Yetki alanlarını lisanslandırma
Rum önder Anastasiadis’e BM aracılığıyla iletilen metinde, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türklerin, çakışan deniz yetki alanlarındaki lisanslandırma, arama ve çıkarma faaliyetlerine dair bundan sonrasına ait kimi teklifler de yer alıyor.
Öneride, ortak komitenin tarafların uzlaşacağı bir tarihte yapacağı birinci toplantıda, petrol ve doğal gaz gelirlerinin paylaşımı için bir oran üzerinde uzlaşma sağlanması öngörülüyor.
Hidrokarbon gelirleri fonu
Ortak komitenin ayrıyeten hidrokarbon konusunda gelecekteki çalışmalarının planlanması, kaynakların dünya pazarlarına nasıl ulaştırılacağı ve gibisi bahislerde yetkili olması da teklifte belirtiliyor.
KKTC’nin teklifindeki başka bir unsur ise hidrokarbon gelirlerinin toplanacağı ortak bir fonun oluşturulması ve gelecekte bu fonun değerli bir kısmının kapsamlı tahlil çerçevesinde mülkiyet meselesinin tahlili ve iki tarafın istikrarlı gelişimine yönelik projeler için kullanılmasını içeriyor.
KKTC’nin hidrokarbon önerisi
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, cumartesi günü Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreterinin Kıbrıs Düzgün Niyet Misyonunda koordinatörlük misyonu yapan Sergiy Illarionov aracılığıyla Rum önder Anastasiadis’e hidrokarbonlar konusunda ortak komite kurulması tarafında yeni bir teklif sunmuştu.
Akıncı’nın yeni önerisi, hidrokarbon konusunun bir gerginlik ve çatışma alanı olmaktan çıkarılıp verimli bir iş birliği alanına dönüştürülmesini amaçlıyor.
Kaynak: AA
