Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası mevduatın vadesinin uzamasını teşvik etmek gayesiyle 3 aydan uzun vadeli Türk lirası mevduat için mecburî karşılık oranlarının yüzde sıfır olarak belirlenmesine karar verildiğini duyurdu.
TCMB’den makroihtiyati önlemler hakkında yapılan duyuruda, 2023 Yılı Para Siyaseti ve Liralaşma Stratejisi Metni’nde, Liralaşma Stratejisi çerçevesinde uygulanacak siyasetlerin, bankacılık sisteminin hem varlık hem de yükümlülük tarafında Türk lirasının yükünün kalıcı olarak artırılması hedefiyle güçlendirilerek kullanılmaya devam edileceğinin belirtildiği anımsatıldı.
Ayrıca, kur muhafazalı mevduat dışındaki Türk lirası mevduatın öncelikli olarak özendirilerek Türk lirası mevduat tercihinin güçlenmesi istikametinde adımlar atılmaya devam edileceğinin kamuoyu ile paylaşıldığı hatırlatılan duyuruda, şunlar kaydedildi:
“Bu kapsamda Türk lirası mevduatın vadesinin uzamasını teşvik etmek gayesiyle 3 aydan uzun vadeli Türk lirası mevduat için zarurî karşılık oranlarının yüzde sıfır olarak belirlenmesine karar verilmiştir. Ayrıyeten, yurt dışından direkt temin edilen 6 aydan uzun vadeli yabancı para yükümlülüklerdeki artış için 2023 sonuna kadar zarurî karşılık oranlarının yüzde sıfır olarak uygulanmasına karar verilmiştir. Bahse husus değişiklikler, tesisi 3 Şubat 2023’te başlayacak olan 20 Ocak 2023 hesaplama tarihinden itibaren geçerli olacaktır.”
Zorunlu Karşılık Oranı nedir?
Zorunlu karşılık oranı mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak TCMB’de bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran TCMB tarafından kararlaştırılır. Mecburî karşılıklar para siyasetini uygulama aracı olarak kullanılabilir.
Eğer bankalar atıl rezervlere sahip değilse, zarurî karşılık oranı artırıldığında bankalar verdikleri kredileri geri çağırırlar ve bu durum para arzının azalmasına neden olur.
Zorunlu karşılık oranı düşürüldüğünde ise mecburî karşılıkların bir kısmı kullanılabilir rezerv haline dönüşür, bu da bankaların kredi tabanını artırır. Bankaların kredi tabanın genişlemesi de para arzının artmasına neden olur. Mecburî karşılık oranının arttırılması daralmacı para siyasetine, oranın azaltılması ise genişlemeci para siyasetine işaret eder.
