Ticaret Bakan Yardımcısı Tuzcu, Cibuti İktisat ve Maliye Bakanı Ilyas Moussa Dawaleh, Cibuti Ticaret ve Turizm Bakanı Mohamed Warsama Direh’in katıldığı, Dış Ekonomik Bağlar Konseyi (DEİK) Lideri Nail Olpak’ın ve iki ülke iş dünyası temsilcilerinin de yer aldığı “Türkiye-Cibuti İş ve Yatırım Toplantısı”na katıldı.
Toplantının açılışında konuşan Tuzcu, Cibuti’ni süratle gelişen iktisadı ve Afrika boynuzu bölgesindeki coğrafik ve stratejik pozisyonu ile Türkiye’nin Afrika kıtasındaki en kıymetli ortaklarından birisi olduğunu söyledi.
Tuzcu, bilhassa son periyotta iki ülke ortasındaki bağlantıların önemli bir sıçrama içerisinde olduğunu belirterek, ikili bağlardaki bu büyük sıçramanın Cibuti’nin kendi ekonomik büyüme performansından bağımsız olmadığını söz etti.
Cibuti’nin son 10 yılda ekonomik performans olarak hem kıtada hem de dünyada en yüksek büyüme oranlarından birine sahip olduğunun altını çizen Tuzcu, “Cibuti bölgede güçlü bankacılık, finans sistemi. özel ekonomik bölgeleri ve son periyotta kurup geliştirmiş olduğu limanları ile birlikte çok önemli bir yatırım potansiyelini tüm firmalara, firmalarımıza sunuyor.” dedi.
Tuzcu, “Biz Cibuti’yi yalnızca Cibuti pazarı olarak görmüyoruz. Cibuti aslında hem Doğu Afrika’ya hem de Afrika’nın tamamına açılan bir kapı. Ardında yaklaşık 200 milyonluk bir nüfusu ile birlikte başta Etiyopya olmak üzere Somali, Eritre birçok ülkeye aslında ulaşmak için de önemli bir bize anahtar ülke pozisyonunu taşıyor. Cubuti’ye gönderdiğimiz eserler Cibuti’de kalmıyor. Afrika’nın birçok yerine dağılıyor” yorumunu yaptı.
“Türk firmaları güçten üretim ve müteahhitliğe kadar birçok alanda çalışmalar yapılabilecek”
2-3 yıl içerisinde Cibuti’yle ticaret hacmini 1 milyar doların üzerine çıkarmayı hedeflediklerini kaydeden Tuzcu, “Ülkemiz ortasında yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasıyla ilgili bir mutabakatımız var. Tekrar ikili vergilendirme tedbire muahedesiyle ticari ve ekonomik iş birliği iştirak muahedesini da kısa vakitte yürürlüğe koymayı planlıyoruz” tabirlerini kullandı.
Cibuti’de Türk firmalarının çok etkin olarak yer alabileceklerini ve güçten üretim ve müteahhitliğe kadar birçok alanda çalışmalar yapılabileceğine dikkati çeken Tuzcu, “Cibuti bizim keşfimiz değil. Zira milletlerarası birçok firma ve birçok ülke Cibuti pazarında hali hazırda var. Hem Asya’dan hem de Avrupa’dan birçok firma Cibuti’de şu anda yatırımlarını yapmış durumda. Cibuti’nin lojistik olarak finansal olması dışında Doğu Afrika içerisinde merkezi pozisyonunun hızlanarak artacağını düşünüyoruz.” açıklamasını yaptı.
Mohamed Warsama Direh: 500 bin turisti 2035 yılına kadar ülkemize çekmek istiyoruz
Cibuti Ticaret ve Turizm Bakanı Mohamed Warsama Direh de Cibuti de çok sayıda yatırım potansiyeli bulunduğunu belirterek, turizmde ihracat, ithalat alanlarında çok sayıda yatırım imkanlarının olduğunu hatırlattı.
Direh, Cibuti hükümeti tarafından turizm kesiminin öncelikli kesim olarak tanımlandığını ve bunun emelinin turizm bölümünün itici güç oluşturmasıyla kalkınma için ve ulusal iktisadın canlanmasına katkı sağlanmanın hedeflendiğinin altını çizdi.
Amaçlarının sürdürülebilir turizmi sağlamak olduğunu kaydeden Direh, “500 bin turisti 2035 yılına kadar ülkemize çekmek istiyoruz. Ülkemizde çok sayıda özel ve ayrıcalıklı turistik bölgelerimiz var. Deniz düzeyinin 153 metre altında, turistik alanlarımız var. Birebir vakitte çok varlıklı deniz alanlarımız ve çok büyük biyoçeşitliliğe sahip denizlerimiz mevcut. Türk iktisat temsilcilerini ülkemize yatırıma davet ediyoruz. Turizm fırsatlarından faydalanmaya davet ediyoruz. Bu alanda çok farklı projelere yatırım yapabilirsiniz.” diye konuştu.
Direh, “İkili münasebetlerimiz çok âlâ bir dinamik olduğunu gösteriyor. Her iki ülkenin özel bölümleri ortasında ve yeni pazarlar manasında da bunun çok verimli bir paydaşlık olduğunu görüyoruz” tabirlerini kullandı.
Ilyas Moussa Dawaleh: Cibuti’de telekomünikasyon, finans ve altyapı kesiminde fırsatlar elde edilebilir
Cibuti İktisat ve Maliye Bakanı Ilyas Moussa Dawaleh ise son 10 yıl içerisinde epeyce uzun bir yol kat edildiğini belirterek, iki ülke ortasında 40 milyon dolar iş hacminden bugün yaklaşık 500 milyon dolara ulaşıldığını anımsattı.
Dawaleh, Türkiye’nin turizm ve balıkçılık alanlarında çok uzun yıllara dayanan tecrübesi olduğunun altını çizerek, “Cibuti, Afrika’daki en gelişmiş fiber optik altyapısına sahip ve altyapı kapasitesi manasında en güçlü telekomünikasyon kapasitesine sahip Afrika ülkesi. Cibuti’de telekomünikasyon, finans ve altyapı kesiminde fırsatlar elde edilebilir.” açıklamasını yaptı.
Ülkelerini bölgelerinde yatırım merkezi haline getirmek istediklerini kaydeden Dawaleh, “Doğu Afrika’nın Singapur’u haline dönüştürmeyi hedefliyoruz. Cibuti’ye yatırım yapmak 1 milyonluk bir nüfusa yatırım yapmak olmamalı, burada gaye Orta Doğu, Asya, Afrika ortasında bağı ve birleşmeyi sağlayan bir ülkeye yatırım yapmak olmalı” dedi.
Nail Olpak: Cibuti’de jeotermal güçte kıymetli potansiyel olduğunu biliyoruz
DEİK Lideri Nail Olpak da, Türkiye’nin Cibuti ile sıcak münasebetlerinin olduğunu ve bunu iktisat alanında daha fazla geliştirmek istediklerini söz etti.
Olpak, “Geçen yılın kapanış sayılarına baktığımızda 530 milyon dolar civarındaki ikili ticaret bir manada bizi şad ediyor. Gayelerimizi bir ölçü daha iş kurulumuz ile birlikte artırmak için buradayız” diye konuştu.
Cibuti’nin yalnızca kendisi olarak değerlendirilmemesi grektiğine işaret eden Olpak, “Afrika’nın o noktasındaki stratejik pozisyonunu biliyoruz. İş dünyasının bu süreci bu çerçeve içerisinde değerlendirmesini dikkatlerinize sunmak istiyorum” sözlerini kullandı.
Olpak, “Bugüne kadar dünya üzerinde 450 milyar doların üzerinde altyapı yatırımı gerçekleştirmiş olan Türk müteahhitleri ve iş dünyasının kıymetli bir rol oynayabileceğini düşünüyorum. Güç dünyamızın yeni gündem unsurlarından birisi. Cibuti’de birebir vakitte güneşin dışında jeotermal güçte de kıymetli bir potansiyel olduğunu biliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
