Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İranlı yetkililerin, nükleer muahedede taahhüt edilen uranyum zenginleştirme oranı ve ölçüsüne riayet etmeyeceği duyurusu değerlendirildi.
Uluslararası Atom Gücü Kurumu’nun (UAEK) bu hususta emniyetli bilginin ana kaynağı olduğuna işaret edilen açıklamada, “İran’ın Natanz nükleer tesislerinde zenginleştirilmiş uranyum oran ve ölçüsünün, nükleer muahedede belirtilen hududun üstüne çıkmasıyla ilgili resmi bilgiyi UAEK’tan bekliyoruz.” sözlerine yer verildi.
Açıklamada, “Nükleer muahedenin, bütün tarafların yükümlülüklerini yerine getirmesi durumunda sürdürülebileceğinden eminiz.” denildi.
İran’dan uranyum zenginleştirme hamlesi
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi, nükleer mutabakatta ülkesinin beklentilerinin yerine getirilmediği gerekçesiyle muahede çerçevesindeki taahhütlerinden kimilerine riayet etmemekle ilgili 60 günü içeren “İkinci Adım” uygulamalarını devreye soktuklarını açıklamıştı.
Arakçi, dün yaptığı açıklamada, “Bugün birinci 60 günün sonuna geldik. İsteklerimiz yerine getirilmediği için İkinci Adım’ı uygulamaya koyuyoruz. İkinci Adım’da (nükleer anlaşmada) taahhüt ettiğimiz zenginleştirme oranı ve ölçüsüne riayet etmeyeceğimizi ilan ediyoruz.” sözünü kullanmıştı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran ortasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Hareket Planı olarak isimlendirilen nükleer mutabakat, Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor. Muahede çerçevesinde İran, en fazla 300 kilogram uranyumu elinde tutabiliyor.
Anlaşma İran’a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu memleketler arası piyasada satarak, karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor. İran ayrıyeten mutabakata nazaran, ağır su stokunu 130 tonun altında tutmak zorunda ve aşımı halinde ülke dışına çıkarmakla yükümlü bulunuyor.
Cumhurbaşkanı Hasan Manevî, ABD’nin yaptırımlarına karşılık 8 Mayıs’ta ülkesinin nükleer mutabakattaki taahhütlerini azalttığını ve muahedenin taraflarına İran’ın çıkarlarını koruyacak tedbirler alması için 60 gün mühlet verdiklerini duyurmuştu.
